| چالش‌ها و راهکارهای توسعه و هوشمندسازی نظام مالیاتی ایران در عصر دیجیتال: فرصتها و موانع برای ایجاد نظام مالیاتی داده‌محور |
| کد مقاله : 1084-TAXRESEARCH |
| نویسندگان |
|
احسان میرزانیان نوخندان1، محمدرضا رازدار *2 1حسابرس ارشد سازمان امور مالیاتی 2استادیار حسابداری، گروه حسابداری، واحد قائنات، دانشگاه آزاد اسلامی، قائنات، ایران |
| چکیده مقاله |
| تحول دیجیتال در نظام مالیاتی، یکی از ارکان اصلی حکمرانی نوین اقتصادی محسوب می‌شود که می‌تواند نقش بسزایی در افزایش درآمدهای پایدار دولت، کاهش فرار مالیاتی و بهبود شفافیت ایفا کند. با این حال، نظام مالیاتی ایران همچنان با چالش‌های ساختاری، فناوری‌محور و فرهنگی متعددی مواجه است. این مقاله با رویکردی تحلیلی–مروری، به بررسی فرصتها و موانع پیش‌روی توسعه و هوشمندسازی نظام مالیاتی ایران پرداخته و بر نقش فناوری‌های نوین همچون کلان‌داده‌ها، هوش مصنوعی و بلاک‌چین در ایجاد یک نظام مالیاتی داده‌محور تأکید می‌نماید. یافته‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین فرصتها شامل افزایش دقت در شناسایی مؤدیان، ارتقای شفافیت، بهبود تخصیص منابع و کاهش فساد است. در مقابل، موانعی نظیر نبود زیرساخت‌های فناورانه کافی، ضعف در قوانین مربوط به حریم خصوصی داده‌ها، کمبود آموزش‌های تخصصی و مقاومت سازمانی در برابر تغییر، از چالش‌های اصلی محسوب می‌شوند. در پایان، راهکارهایی نظیر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری، آموزش نیروی انسانی، تدوین قوانین متناسب با حکمرانی دیجیتال و فرهنگ‌سازی مالیاتی برای ارتقای تعامل دولت و شهروندان پیشنهاد شده است. |
| کلیدواژه ها |
| هوشمندسازی نظام مالیاتی، تحول دیجیتال، هوش مصنوعی، مالیات، عدالت مالیاتی |
| وضعیت: پذیرفته شده |