| مشارکت جامعه مدنی: گره‌گشای تمکین مالیاتی |
| کد مقاله : 1096-TAXRESEARCH |
| نویسندگان |
|
بشیر نداف *1، مهرداد مهرکام2، محمد نعمتی3 1کارشناس مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور 2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب و رئیس شعبه چهارم شورای عالی مالیاتی 3استادیار گروه معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع) |
| چکیده مقاله |
| دستیابی به تمکین مالیاتی پایه تلاش‌های نظام مالیاتی برای تسهیل وصول مالیات و کاهش هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی آن است. هرچند مطالعات گسترده‌ای در خصوص تمکین مالیاتی در ایران و جهان صورت گرفته اما همچنان نرخ تمکین مالیاتی بسیار پایین است. با این هدف و پس از بررسی مبانی نظری موضوع تمکین مالیاتی، یکی از خلاءهای نظری پیرامون موضوع، تأکید بیش از حد بر نقش دو نهاد بخش عمومی و بخش خصوصی برای حل این چالش و غفلت از جایگاه «جامعه مدنی» برای مشارکت مؤثر در ارتقای تمکین مالیاتی است. در این راستا 17 نفر از خبرگان موضوع که به روش نمونه‌گیری هدفمند گزینش شده بودند، طی مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته مخاطب پرسش‌های مدون قرار گرفتند. پس از اجرای هر مصاحبه، با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون، کدهای موجود در متونِ پیاده‌سازی شده، استخراج و به مفاهیم و مضامین پایه تبدیل گردید. این فرآیند تا اشباع مضامین پایه و ایجاد مضامین سازنده ادامه یافت. بر اساس یافته‌های این مطالعه، جایگاه و نقش جامعه مدنی برای ارتقای تمکین مالیاتی، در قالب 9 مضمون پایه و 3 مضمون سازنده نهایی شد. بر اساس این پژوهش جامعه مدنی با مؤلفه‌های «مشارکت»، «تعالی» و «اندیشه» می‌تواند نقشی اثربخش در افزایش تمکین مالیاتی داشته باشد. دستاورد مهم و نوآورانه این پژوهش، شناسایی خلاء وجود اندیشکده‌ای مستقل و تخصصی در حوزه مالیات بود که فارغ از وابستگی‌های سازمانی و اقتصادی به پژوهش و آزاداندیشی در این موضوع بپردازد و به عنوان بخشی از جامعه مدنی در امر تمکین مالیاتی مؤثر واقع شود. |
| کلیدواژه ها |
| تمکین مالیاتی، جامعه مدنی، حکمرانی عمومی، اندیشکده مالیات |
| وضعیت: پذیرفته شده |